W systemach operacyjnych Windows do pracy wykorzystywany jest tzw. plik stronicowania pagefile.sys (ukryty i systemowy, zwykle znajdujący się na dysku C), który jest rodzajem „rozszerzenia” pamięci RAM komputera (inaczej – pamięci wirtualnej) i zapewnia działanie programów, nawet jeśli fizyczna pamięć RAM nie wystarcza. Windows 10, 8.1 lub Windows 7 również próbuje przenieść nieużywane dane z pamięci RAM do pliku wymiany, przy czym według Microsoftu każda nowa wersja radzi sobie lepiej.
Ta instrukcja szczegółowo opisuje, jak skonfigurować plik stronicowania w systemie Windows 10 i wcześniejszych wersjach systemu: zwiększ go, zmniejsz, całkowicie wyłącz lub przenieś na inny dysk. A także o istniejących zaleceniach dotyczących prawidłowej konfiguracji pamięci wirtualnej.
Gdy plik stronicowania jest wyłączony, czasami wszystko działa tak jak wcześniej. Ale jeśli ilość pamięci RAM jest niewielka (lub podczas korzystania z procesów wymagających zasobów komputera), może pojawić się komunikat ostrzegawczy: „Komputer nie ma wystarczającej ilości pamięci. Aby zwolnić pamięć, aby programy działały poprawnie, zapisz pliki, a następnie zamknij lub uruchom ponownie wszystkie otwarte programy” lub „Zamknij programy, aby zapobiec utracie danych”. Ponadto, gdy plik stronicowania jest wyłączony, zrzuty pamięci nie są zapisywane podczas awarii systemu.
Ale nie zawsze: powszechną opcją jest sytuacja, w której programy po prostu „awariują” lub może być trudno powiązać błąd z plikiem pamięci wirtualnej, który został kiedyś wyłączony (zwłaszcza jeśli było to dawno temu). Dlatego jeśli wyłączyłeś plik stronicowania i kiedykolwiek okaże się, że programy zgłaszają własne błędy (na przykład błąd wyjścia w OBS) lub po cichu nie uruchamiają się (Premiere Pro), wybijam czarny ekran (Photoshop), ja zalecam, abyś najpierw spróbował odwrócić to z powrotem na jego.
Domyślnie systemy Windows 10, 8.1 i Windows 7 automatycznie określają rozmiar pliku stronicowania zgodnie z potrzebami systemu i sposobem pracy. Według niektórych użytkowników, w niektórych przypadkach ręczna zmiana pliku wymiany może pomóc zoptymalizować wydajność systemu, czasami może być wskazane całkowite jego wyłączenie, a w innych sytuacjach najlepiej nie zmieniać niczego i pozostawić automatyczne wykrywanie rozmiar pliku wymiany. Ten przewodnik pokaże Ci, jak zwiększyć, zmniejszyć lub wyłączyć plik strony i usunąć plik pagefile.sys z dysku, a także jakie są najlepsze praktyki prawidłowego konfigurowania pliku strony, w zależności od sposobu korzystania z komputera i jego cechy.
Oprócz pliku wymiany pagefile.sys, który był w poprzednich wersjach systemu operacyjnego, system Windows 10 ma nowy ukryty plik systemowy swapfile.sys, który również znajduje się w katalogu głównym partycji systemowej dysku i w rzeczywistości jest również rodzajem pliku wymiany używanego nie dla zwykłego („Desktop App” w terminologii Windows 10), a dla „Universal Apps” UWP.
Nowy plik swapfile.sys był wymagany ze względu na fakt, że uniwersalne aplikacje zmieniły sposób pracy z pamięcią i, w przeciwieństwie do konwencjonalnych programów, które używają pliku wymiany jako zwykłej pamięci RAM, plik swapfile.sys jest używany jako plik przechowujący „pełny” stan poszczególnych aplikacji, rodzaj pliku hibernacji określonych aplikacji, z którego mogą one kontynuować pracę przez krótki czas po uzyskaniu dostępu. Przewidując pytanie, jak usunąć swapfile.sys: jego obecność zależy od tego, czy włączony jest normalny plik wymiany (pamięć wirtualna), tj. jest usuwany w taki sam sposób jak pagefile.sys, są one ze sobą połączone.
A teraz o skonfigurowaniu pliku stronicowania w systemie Windows 10 i sposobach jego zwiększenia (chociaż prawdopodobnie lepiej jest po prostu ustawić tutaj zalecane ustawienia systemowe), zmniejsz go, jeśli uważasz, że masz wystarczająco dużo pamięci RAM na komputerze lub laptopie, lub Wyłącz całkowicie, aby zwolnić miejsce na dysku twardym.
Zanim powiem o tym, jaki jest optymalny rozmiar pliku strony dla różnych scenariuszy, pokażę Ci, jak możesz zmienić ten rozmiar lub wyłączyć korzystanie z pamięci wirtualnej Windows.
Aby skonfigurować ustawienia pliku stronicowania, przejdź do „Właściwości komputera” (kliknij prawym przyciskiem myszy ikonę „Mój komputer” – właściwości), a następnie wybierz „Ochrona systemu” z listy po lewej stronie. Szybszym sposobem na zrobienie tego samego jest naciśnięcie klawiszy Win + R na klawiaturze i wprowadzenie polecenia sysdm.cpl (odpowiednie dla Windows 7 i 8).
W oknie dialogowym otwórz kartę „Zaawansowane”, a następnie kliknij przycisk „Opcje” w sekcji „Wydajność”, a także wybierz kartę „Zaawansowane”. Kliknij przycisk „Zmień” w sekcji „Pamięć wirtualna”.
Tylko tutaj możesz skonfigurować niezbędne ustawienia pamięci wirtualnej:
Poniżej znajduje się instrukcja wideo, jak skonfigurować plik stronicowania w systemie Windows 7, 8.1 i Windows 10, ustawić jego rozmiar lub usunąć ten plik, a także przenieść go na inny dysk. A po filmie znajdziesz zalecenia dotyczące prawidłowej konfiguracji pliku wymiany.
Istnieje wiele różnych zaleceń dotyczących prawidłowej konfiguracji pliku wymiany w systemie Windows od osób o różnym poziomie wiedzy:
Nie poleciłbym tego większości moim czytelnikom, ponieważ w przypadku problemów z uruchamianiem lub uruchamianiem programów i gier możesz nie pamiętać, że problemy te mogą być spowodowane wyłączeniem pliku stronicowania. Jeśli jednak masz na swoim komputerze ściśle ograniczony zestaw oprogramowania, którego zawsze używasz, a programy te działają dobrze bez pliku stronicowania, ta optymalizacja również ma prawo do życia.
Jedną z opcji dostosowania pliku stronicowania, która w niektórych przypadkach może być przydatna dla wydajności systemu, jest przeniesienie go na osobny dysk twardy lub dysk SSD. Odnosi się to do oddzielnego dysku fizycznego, a nie partycji na dysku (w przypadku partycji logicznej przeniesienie pliku stronicowania, wręcz przeciwnie, może prowadzić do spadku wydajności).
Jak przenieść plik wymiany na inny dysk w systemie Windows 10, 8 i Windows 7:
Jeśli jednak chcesz przenieść plik wymiany z dysku SSD na dysk twardy, aby przedłużyć żywotność dysku SSD, prawdopodobnie nie powinieneś tego robić, chyba że masz stary dysk SSD o małej pojemności. W rezultacie stracisz wydajność, a wydłużenie żywotności może być bardzo nieznaczne. Przeczytaj więcej — konfiguracja dysku SSD dla systemu Windows 10 (dotyczy również systemu Windows 8).
Uwaga: poniższy tekst z zaleceniami został napisany przeze mnie około dwa lata temu i w niektórych punktach nie jest do końca istotny: na przykład dla dzisiejszych dysków SSD nie polecam już wyłączania pliku stronicowania.
W różnych artykułach dotyczących optymalizacji systemu Windows można znaleźć zalecenia dotyczące wyłączenia pliku stronicowania, jeśli rozmiar pamięci RAM wynosi 8 GB lub nawet 6 GB, a także nieużywania automatycznego wyboru rozmiaru pliku stronicowania. Jest w tym logika – przy wyłączonym pliku stronicowania komputer nie będzie używał dysku twardego jako dodatkowej pamięci, co powinno zwiększyć szybkość działania (RAM jest wielokrotnie szybsza), a jeśli ręcznie określisz dokładny rozmiar stronicowania plik (zaleca się, aby określić początkowy i maksymalny rozmiar są takie same), zwalniamy miejsce na dysku i usuwamy zadanie dostosowania rozmiaru tego pliku z systemu operacyjnego.
Uwaga: Jeśli używasz dysku SSD, najlepiej zadbać o ustawienie maksymalnej ilości pamięci RAM i całkowicie wyłączyć plik wymiany, co wydłuży żywotność dysku SSD.
Moim zdaniem nie jest to do końca prawda, a przede wszystkim należy skupić się nie tyle na ilości dostępnej pamięci fizycznej, co na tym, jak dokładnie używany jest komputer, w przeciwnym razie ryzykujesz wyświetleniem komunikatów, że Windows nie ma wystarczająco dużo pamięć.
Rzeczywiście, jeśli masz 8 GB pamięci RAM, a praca przy komputerze polega na przeglądaniu stron i kilku grach, prawdopodobnie wyłączenie pliku wymiany będzie dobrym rozwiązaniem (ale istnieje ryzyko trafienia na komunikat, który nie ma wystarczającej ilości pamięci).
Jeśli jednak edytujesz filmy, wykonujesz edycję zdjęć w profesjonalnych pakietach, pracujesz z grafiką wektorową lub 3D, projektujesz domy i silniki rakietowe, korzystasz z maszyn wirtualnych, 8 GB RAM nie wystarczy i na pewno będziesz potrzebować w tym procesie pliku wymiany pracy. Co więcej, wyłączając go, ryzykujesz utratę niezapisanych dokumentów i plików, gdy zabraknie pamięci.
Jeśli nie jesteś pewien, ile potrzebujesz pamięci RAM i jaki rozmiar pliku wymiany będzie odpowiedni w twojej sytuacji, istnieje następujące podejście do określenia jego rozmiaru, nie ręczę za jego prawdziwość i przydatność dla każdego użytkownika:
Mój osobisty pogląd na plik wymiany z ostatniej aktualizacji tego artykułu polega na pozostawieniu jego rozmiaru automatycznie określanego przez system i, jeśli to możliwe, na dysku SSD, pod warunkiem, że potrzebujesz wysokiej wydajności. W Internecie można znaleźć rekomendacje znacznie różniące się od tego, co oferuję. Który z nich należy śledzić, zależy od Ciebie. Korzystając z mojej opcji najprawdopodobniej nie spotkasz się z sytuacją, w której program nie uruchomi się z powodu braku pamięci, ale opcja całkowitego wyłączenia pliku stronicowania (czego w większości przypadków nie polecam) może teoretycznie pozytywnie wpłynąć na wydajność systemu w niektórych przypadkach.