Po wypuszczeniu procesorów Core Ultra 200 stało się jasne, że jest za wcześnie, aby spisać Raptor Lake na straty. Jak dotąd widzieliśmy w akcji jedynie starszych przedstawicieli nowej rodziny, ale z ich występów nietrudno założyć, że sprawdzone procesory Core 13. i 14. generacji pozostaną preferowanym wyborem dla graczy, zwłaszcza teraz, gdy , wraz z odejściem od pierwszych ról i utratą statusu flagowca, nieuchronnie staną się tańsze. W porównaniu do najnowszych procesorów Arrow Lake, Raptor Lake ma dwie istotne zalety. Po pierwsze, ich rdzenie typu P pracują z wyższą częstotliwością taktowania i dotyczy to nie tylko starszych modeli. Po drugie, pracując z pamięcią, wykazują znacznie mniejsze opóźnienia, co wynika z ich monolitycznej jednoukładowej konstrukcji. To właśnie te czynniki zapewniają im lepszą wydajność w grach, pomimo ulepszeń mikroarchitektury wprowadzonych w Arrow Lake.
Dla nas oznacza to, że zdecydowanie za wcześnie jest rezygnować z testowania płyt głównych pod LGA1700 – z pewnością pozostaną one obiektem uwagi wielu nabywców, zwłaszcza ze średniej i niższej półki cenowej, dla których AMD nie dysponuje nowoczesnymi procesorami wzmocnionymi pamięcią podręczną 3D . Jest to w dużej mierze powód, dla którego pojawiła się ta recenzja. Opowiemy w nim o płycie głównej MSI B760 Gaming Plus WiFi, która idealnie sprawdzi się do zbudowania niezbyt drogiego, ale w miarę wciągającego komputera do gier, bazującego na procesorach z rodziny Raptor Lake. Ta tablica nie jest już nowa, ale jak wynika ze wszystkiego, co powiedziano powyżej, nie neguje jej znaczenia.
Płyty główne z serii MSI Gaming Plus rzadko stają się głównymi bohaterami recenzji, gdyż nie zaliczają się do luksusowych flagowców. Seria ta zajmuje czwarte miejsce w hierarchii MSI – zaraz za płytami MEG dla bezkompromisowych overclockerów, płytami MPG dla zamożnych graczy i płytami gamingowymi MAG ze średniej półki. Tak naprawdę Gaming Plus to plansze gamingowe z niższego poziomu, jednak nadal nie jest to najbardziej budżetowa opcja, gdyż dla bardzo mało wymagających użytkowników MSI ma w swojej ofercie serię Pro.
MSI słynie z umiejętności tworzenia płyt głównych oferujących stosunek jakości do ceny i funkcjonalności, a płyty Gaming Plus doskonale to odzwierciedlają. Być może nie mają wymyślnych wielofazowych obwodów zasilania, funkcji podkręcania ani zabawnego podświetlenia, ale wciąż mają wystarczający zestaw możliwości do złożenia solidnego, nowoczesnego komputera PC. Co więcej, nie mówimy tylko o najbardziej podstawowych rzeczach: takie płyty mogą zaoferować kontroler sieci 2,5 Gbit/s, adapter Wi-Fi 6E i radiatory na gniazdach M.2. Seria Gaming Plus obejmuje nawet w pełni funkcjonalne płyty główne oparte na flagowym chipsecie Z790, ale w tej recenzji porozmawiamy o tańszej płycie LGA1700 opartej na B760, którą można kupić za około 17 tysięcy rubli.
⇡#Specyfikacje i zakres dostawy
Każdy, kto myśli o zakupie tańszej płyty opartej na chipsecie B760 zamiast starszego Z790, powinien zdawać sobie sprawę z tego, co będzie musiał poświęcić. Istnieją dwie główne różnice między tymi platformami. Po pierwsze, chipset junior nie obsługuje podkręcania procesora (pamięć można podkręcać także na płytach B760), a po drugie, ma mniej obsługiwanych linii PCIe i portów USB. Dlatego należy dokładnie przestudiować właściwości płyt B760 pod kątem możliwości rozbudowy – mogą one po prostu nie wystarczyć. Przykładowo dzisiejsza bohaterka, MSI B760 Gaming Plus WiFi, ma tylko dwa gniazda M.2, całkiem sporo szybkich portów USB 3.2, a w ogóle nie ma portów USB 3.2 Gen 2×2.
Kolejną ważną kwestią, o której należy wspomnieć na początku, jest obsługa pamięci. Płyty oparte na B760 są często wyposażone w pamięć DDR4, ale B760 Gaming Plus WiFi tak nie jest. Jest przeznaczony do zaawansowanych i nowoczesnych konfiguracji, dlatego jest wyposażony w gniazda na szybsze DDR5.
W rezultacie, jak na standardy płyt B760, możliwości Wi-Fi B760 Gaming Plus wyglądają całkiem nieźle, ale płyty Z790 z reguły oferują bogatszą funkcjonalność.
MSI B760 Gaming Plus Wi-FiObsługiwane procesoryIntel Core, Pentium Gold, Celeron 12., 13. i 14. generacjiChipsetIntela B760Podsystem pamięci4 × DIMM, do 256 GB z częstotliwościami do DDR5-6800+Gniazda rozszerzeń1 × PCI Express x16 5.0 1 × PCI Express x4 4.0 3 × PCI Express x1 3.0Interfejsy napędów1 × M.2 (2242/2260/2280/22110) z obsługą PCI Express x4 4.0 1 × M.2 (2242/2260/2280) z obsługą PCI Express x4 4.0 i SATA 6 Gb/s 4 × SATA 6 Gb/s zSieć lokalna1 × Realtek RTL8125BG, 10/100/1000/2500 Mb/sWiFiIntel Wi-Fi 6E, 802.11 a/b/g/n/ac/ax, 2,4/5/6 GHzPodsystem audioKodek Realtek ALC897, kanał 7.1Interfejsy wewnętrzne1 × SPI TPM 1 × RGB LED 2 × ARGB LED 1 × F-Audio 2 × USB 2.0 2 × USB 3.2 Gen 1 Typ A 1 × USB 3.2 Gen 1 Typ C 1 × Drukarka 1 × ComInterfejsy panelu tylnego2 × USB 3.2 Gen2 Typ A 1 × USB 3.2 Gen2 Typ C 4 × USB 2.0 1 × PS/2 1 × RJ-45 1 × DisplayPort 1 × HDMI 1 × S/PDIF Out 5 × 3,5 mm audio 2 × antena WiFiWspółczynnik kształtuATX, 305 × 244 mmCenaOd 16 000 rubli.
Rzeczywiście, jeśli porównać tę płytę z Z790 Gaming Plus WiFi, który formalnie ma podobną nazwę, okazuje się, że B760 Gaming Plus WiFi brakowało wielu rzeczy. Jej wsparcie pamięci jest gorsze; połowa liczby gniazd M.2; są tylko cztery porty SATA, a nie sześć, a na tylnym panelu są tylko trzy porty USB 3.2. Łatwo jednak na to wszystko przymknąć oko, dzięki temu, że B760 Gaming Plus WiFi kosztuje o 6 tys. mniej.
Nic dziwnego, że B760 Gaming Plus WiFi, a także Z790 Gaming Plus WiFi to dwie bardzo popularne płyty. Znajdują się one w pierwszej dziesiątce najlepiej sprzedających się płyt głównych na większości głównych platform internetowych na świecie, takich jak Amazon i Newegg. A to kolejny wskaźnik, że MSI udało się osiągnąć maksymalną zgodność z potrzebami masowego konsumenta w serii Gaming Plus.
Naturalnie nie należy spodziewać się niczego specjalnego po opakowaniu tak niedrogiej deski. Tutaj, podobnie jak w specyfikacjach, jest to tylko wymagane minimum. Zawiera parę anten Wi-Fi, jeden kabel SATA, wtyczkę do tylnego panelu obudowy, podstawkę do mocowania dysku M.2 – i to wszystko. W pudełku z płytką nie ma nośnika ze sterownikami, więc aby po raz pierwszy podłączyć komputer do sieci, może być potrzebny inny komputer w celu pobrania sterownika.
⇡#Projekt i funkcje
MSI B760 Gaming Plus WiFi to pełnowymiarowa płyta główna, która na pierwszy rzut oka wygląda całkiem przekonująco. Jasne jest, że jeśli się temu bliżej przyjrzeć, znajdzie się mnóstwo miejsc, w których programiści szli na skróty, ale tak właśnie powinno być, bo MSI starało się stworzyć platformę LGA1700, która przede wszystkim będzie przystępna cenowo. A co najważniejsze, nadmierne oszczędności nie wpłynęły na chłodzenie. Płytka jest obficie pokryta radiatorami, szczególnie w obszarze obwodu zasilania procesora, co daje nadzieję, że przegrzanie elementów mocy ją ominie, nawet jeśli zastosowane zostaną na niej procesory o dużej wydajności.
Rzeczywiście, przetwornicę prądu przysłaniają dwa duże aluminiowe radiatory, a tylny radiator posiada dodatkowy „gzyms” zasłaniający od góry obszar portu. Powoduje to zwiększenie powierzchni zaangażowanej w rozpraszanie ciepła.
MSI podkreśla również, że dla swoich grzejników wybrało dobry interfejs termiczny o przewodności cieplnej na poziomie 7 W/(m∙K).
Obwód zasilania ukryty pod radiatorami również nie wygląda na tandetny. Ma jednak tylko sześć faz, co sprawia, że B760 Gaming Plus WiFi jest rozwiązaniem wcale nie dla entuzjastów. Inżynierowie MSI postarali się jednak, aby prądu nie zabrakło – w każdej fazie zamontowano podwójny zestaw tranzystorów polowych AONS36303, połączonych poprzez podwajacze. Obwód jest kontrolowany przez kontroler Richtek RT3628AE PWM, który również przydziela dodatkową fazę rdzeniowi graficznemu. Osobliwością całego tego obwodu jest to, że jego maksymalne możliwości silnie zależą od temperatury ze względu na właściwości zastosowanych tranzystorów. W stanie zimnym może wytworzyć prąd szczytowy do 1000 A, ale przy stałym obciążeniu i nagrzaniu tranzystorów do 100 stopni granica ta spada do 600 A. Masywne grzejniki są więc po części rozwiązaniem wymuszonym.
W każdym razie musisz zrozumieć, że płyty główne z serii MSI Gaming Plus są w stanie stabilnie współpracować z flagowymi procesorami tylko wtedy, gdy ustawione są ograniczenia zużycia. Widać to wyraźnie po tym, że zasilanie VRM-a dostarczane jest nie przez dwa 8-pinowe złącza, jak na flagowych płytach, ale przez jedno 8-pinowe i jedno 4-pinowe.
I tutaj chciałbym wspomnieć o jednym ciekawym szczególe, na który niewiele osób zwraca uwagę. Nazwa płyty głównej MSI B760 Gaming Plus WiFi nie jest wydrukowana na płytce drukowanej, jak to zwykle bywa, ale jest wypisana na naklejce przyklejonej do płyty pomiędzy gniazdami PCIe x16.
A czy wiesz dlaczego? Dzięki unifikacji: z punktu widzenia projektowania obwodów, B760 Gaming Plus WiFi jest identyczny z większością płyt MSI ATX opartych na chipsecie B760 należących do serii Pro, które w hierarchii producenta są o jeden stopień niżej. Oznacza to, że ta sama płytka drukowana może pełnić funkcję zarówno B760 Gaming Plus WiFi, jak i pewnego rodzaju Pro B760-VC WiFi. Nie ma zatem co mieć złudzeń co do omawianej płyty głównej – tak naprawdę jest to rozwiązanie budżetowe, które zostało wzmocnione zestawem dobrych radiatorów.
To udoskonalenie wpłynęło nie tylko na system chłodzenia VRM, ale także na pierwsze gniazdo M.2, które w B760 Gaming Plus WiFi ma również własną płytkę rozpraszającą ciepło.
To gniazdo jest podłączone bezpośrednio do procesora i obsługuje dyski SSD PCIe 4.0. Jednocześnie chipset odpowiada za działanie drugiego gniazda M.2. Może także obsługiwać dyski SSD PCIe 4.0, ale nie ma już własnego radiatora. Można jednak w nim zainstalować dyski M.2, także te z interfejsem SATA.
Obsługa PCIe 4.0 jest ograniczona do gniazda graficznego B760 Gaming Plus WiFi i PCIe x16. Chociaż procesory LGA1700 teoretycznie są w stanie współpracować z kartami graficznymi poprzez interfejs PCIe 5.0 x16, programiści MSI postanowili także tutaj trochę zaoszczędzić, rezygnując z wymaganych do tego redriverów i ostrożne równoważenie linii sygnałowych. Dlatego karty graficzne PCIe 5.0, gdy się pojawią, nie będą działać z pełną prędkością na tej płycie.
Dzięki temu inżynierowie MSI mieli okazję obniżyć koszt tekstolitu – w B760 Gaming Plus WiFi jest on sześciowarstwowy. Z reguły wpływa to na wydajność pamięci, która na takich płytach rzadko jest stabilna przy wysokich częstotliwościach. Nic więc dziwnego, że w przypadku B760 Gaming Plus WiFi producent mówi o DDR5-6800 jako o maksymalnym osiągalnym trybie, nawet jeśli zastosujesz wysokiej jakości moduły do podkręcania na chipach SK Hynix A-Die.
Jednak wymienione kompromisy w konstrukcji B760 Gaming Plus WiFi dotyczą wyłącznie obsługi flagowego sprzętu. Jeśli nie korzystasz z procesorów Core i9, modułów pamięci z możliwością podkręcania i wysokiej klasy kart graficznych, możesz nawet nie wiedzieć o jakichkolwiek ograniczeniach nałożonych przez tę płytę. Ale to, co zapewne każdy zauważy, to zmniejszona liczba portów USB na tylnym panelu. Dostępne są tylko trzy porty USB 3.2 Gen 2 (10 Gb/s) (dwa typu A i jeden typu C); W ogóle nie ma USB 3.2 Gen 2×2 (20 Gbps); a pozostałe cztery porty to wolne porty USB 2.0. Co więcej, dodatkowych portów USB 3.2 Gen 2 nie da się umieścić na przednim panelu obudowy – wewnętrzne złącza na płycie obsługują jedynie USB 3.2 Gen 1 (5 Gbps).
Zintegrowany dźwięk w MSI B760 Gaming Plus WiFi zapewnia ośmiokanałowy kodek Realtek ALC897, co jest dość proste w dzisiejszych czasach. Pięć gniazd audio 3,5 mm i obsługiwane wyjście SPDIF znajdują się na tylnym panelu płyty. Cały tor audio zmontowany jest według standardowej konstrukcji – z separacją galwaniczną od reszty płytki i przy użyciu kondensatorów audio firmy Chemicon.
Jednocześnie, jeśli chodzi o możliwości sieciowe, MSI B760 Gaming Plus WiFi jest wykonany na najwyższym poziomie. Port sieciowy RJ-45 znajdujący się na tylnym panelu jest realizowany przez kontroler Realtek RTL8125BG i obsługuje połączenia 2,5 Gbit/s. Zastosowana karta sieci bezprzewodowej to standard Intel AX211 Wi-Fi 6E, który jest w stanie zapewnić prędkość połączenia do 2,4 Gb/s (w idealnych warunkach). Dwa złącza antenowe RP-SMA z tego adaptera znajdują się na tylnym panelu płytki; niezbędne anteny znajdują się w zestawie.
Ponieważ MSI B760 Gaming Plus WiFi jest niedrogą płytą, ma raczej zwyczajny wygląd w czerni i szarości. Nie ma na nim oczywiście podświetlenia LED, poza czterema diodami diagnostycznymi, które zapalają się podczas uruchamiania systemu. Płytka nie pozbawia jednak użytkowników możliwości podświetlenia wnętrza komputera dodatkowymi paskami RGB. Zapewnia jedno złącze dla zwykłych pasków RGB 12V o mocy do 36 W oraz dwa złącza dla pasków adresowalnych o napięciu 5 V i mocy do 15 W.
Więcej szczegółów na temat lokalizacji tych i innych złączy na płytce można znaleźć na schemacie rozmieszczenia.
Trudno mieć jakiekolwiek zastrzeżenia do zestawu złączy wentylatora. W sumie jest ich siedem: procesorowa, jedna do pompy układu ciecz-ciecz i pięć obudowowych. Wszystkie umożliwiają regulację prędkości wentylatora zarówno za pomocą napięcia, jak i PWM, ale istnieje zasadnicza różnica w ich mocy. Złącze do pomp LSS pobiera urządzenia o mocy 36 W, procesor – 24 W, a wszystkie pozostałe – tylko 12 W.
⇡#System testowy
Testy MSI B760 Gaming Plus WiFi przeprowadzono w systemie złożonym z następującego zestawu podzespołów:
Procesory:Intel Core i7-14700K (Raptor Lake Refresh, rdzenie 8P+12E, 3,4-5,6/2,5-4,3 GHz, 33 MB L3);Intel Core i5-14600K (Raptor Lake Refresh, rdzenie 6P+8E, 3,5-5,3/2,6-4,0 GHz, 24 MB L3);Intel Core i5-14400F (Alder Lake, rdzenie 6P+4E, 2,5-4,7/1,8-3,5 GHz, 20 MB L3).Chłodnica procesora: niestandardowa chłodnica cieczy wykonana z komponentów EKWB.Płyta główna: MSI B760 Gaming Plus WiFi (LGA1700, Intel B760).Pamięć: 2 × 16 GB DDR5-7600 SDRAM, 36-46-46-121 (G.Skill Trident Z5 F5-7600J3646G16GX2-TZ5RK).Karta graficzna: GIGABYTE GeForce RTX 4090 Gaming OC (AD102 2235/2535 MHz, 24 GB GDDR6X 21 Gb/s).Podsystem dyskowy: Intel SSD 760p 2 TB (SSDPEKKW020T8X1).Zasilanie: ASUS ROG-THOR-1200P (80 Plus Titanium, 1200 W).
Testy przeprowadzono na systemie operacyjnym Microsoft Windows 11 Pro (23H2) Build 22631.4112 przy użyciu następującego zestawu sterowników:
Intel Chipset Driver 10.1.19913.8607;NVIDIA GeForce 560.94 Driver.
Karta MSI B760 Gaming Plus WiFi testowana z wersją BIOS-u E7D98IMS.HA0 z dnia 15 października 2024 r.
⇡#BIOS
B760 Gaming Plus WiFi korzysta z powłoki Click BIOS 5, co raczej nikogo nie zaskoczy, skoro MSI korzysta ze wszystkich swoich płyt od kilku lat. Wiele osób krytykuje tę powłokę za jej niedogodności i nielogiczną organizację, a w nowych płytach głównych MSI zastąpiło ją już nowszym interfejsem Click BIOS X, ale testowane dziś B760 Gaming Plus WiFi nie ma na to wpływu. Nie możemy jednak winić BIOSu tej płyty za brak wystarczających ustawień – zdecydowana większość opcji, do których jesteśmy przyzwyczajeni na drogich płytach LGA1700, jest dostępna również w B760 Gaming Plus WiFi.
Po wejściu do BIOS-u użytkownik witany jest uproszczonym interfejsem, za pomocą którego można uzyskać podstawowe informacje o zainstalowanych komponentach, ustawić kolejność odpytywania urządzeń startowych, włączyć profile XMP dla pamięci, skonfigurować wentylatory lub zaktualizować oprogramowanie sprzętowe. Jednak autorska funkcja MSI Game Boost, służąca do automatycznego podkręcania procesora, nie jest w tym przypadku dostępna – firma dopuszcza jej użycie jedynie na płytach wyższego poziomu.
Przejście do „zaawansowanego” trybu BIOS zapewnia dostęp do pełnego zestawu ustawień. Parametry procesora i pamięci, które bezpośrednio wpływają na wydajność, są gromadzone w specjalnej sekcji systemu operacyjnego. Jednak w tym przypadku ich zestaw nie jest tak rozbudowany ze względu na fakt, że omawiana płyta oparta jest na chipsecie B760 ze średniej półki, w którym podkręcanie procesora jest blokowane przez Intela.
Dla procesora możliwa jest zmiana napięcia zasilania (poprzez offset), funkcja Loadline Calibration, a także ograniczenie zużycia i maksymalnej temperatury. Nawiasem mówiąc, przy pierwszym uruchomieniu płyta proaktywnie oferuje ograniczenie limitów samych PL1 i PL2 – w zależności od zastosowanego systemu chłodzenia. Co ciekawe, w ustawieniach maksymalnych – dla systemów podtrzymywania życia – płyta ustala limity poboru na 253 W, chociaż, jak okazało się w praktycznych testach, jej przetwornica mocy nie jest w stanie udźwignąć takiego obciążenia.
Ważne, że MSI zaimplementowało zestaw funkcji obniżania napięcia procesora w B760 Gaming Plus WiFi. Do BIOS-u dodano opcję wyłączenia IA CEP (Current Excursion Protection) dla Raptor Lake, co pozwala obniżyć napięcie zasilania tych procesorów bez utraty wydajności. Oprócz tego BIOS ma opcję przywrócenia mikrokodu procesora do 0x105, co w niektórych przypadkach pomaga również w utrzymaniu oryginalnej wydajności procesora podczas pracy przy obniżonym napięciu.
Jeśli chodzi o pamięć DDR5, możesz zmieniać napięcia, częstotliwości robocze i taktowanie (zarówno pierwotne, jak i wtórno-trzeciorzędne). Oprócz możliwości całkowicie ręcznej lub automatycznej konfiguracji opóźnień poprzez XMP, płyta oferuje również gotowe profile zoptymalizowanych schematów taktowania dla różnych częstotliwości modułów DDR5 (funkcja Memory Try It!).
Jeśli zestawimy wszystkie napięcia dostępne do zmiany w BIOS-ie, otrzymamy następującą listę.
Zakres zmian napięcia, VStep, VPrzesunięcie napięcia rdzenia procesora-0,05-0,050,005Napięcie procesora E-core L20,6-1,520,005Przesunięcie napięcia procesora E-core L2-0,99-0,990,005Napięcie SA procesora0,6-1,60,005Przesunięcie napięcia SA procesora-0,99-0,990,005Napięcie VDDQ procesora0,005-2,50,005Napięcie procesora VDD20,85-2,20,01Napięcie procesora 1.050,6-2,00,01Napięcie AUX procesora1,4-2,30,01Napięcie DRAM-u0,8-2,50,005Napięcie VDDQ pamięci DRAM0,8-2,50,005Napięcie VPP pamięci DRAM1,5-2,1350,005Napięcie PCH 0,820,6-1,40,01
Zestaw nie jest zbyt duży, ale trzeba zrozumieć, że B760 Gaming Plus WiFi to płyta nieprzeznaczona do overclockingu. Pozwoli jednak bez żadnych problemów dokonać najważniejszych ustawień dla systemu LGA1700, takich jak lekkie obniżenie napięcia procesora i optymalizacja taktowania DDR5 SDRAM.
Osobno należy zauważyć, że BIOS B760 Gaming Plus WiFi ma bogate opcje konfiguracji wentylatorów. Dla każdego z nich można określić własną zależność prędkości obrotowej od temperatury dowolnego z czujników (procesora, płyty, chipsetu, VRM), a obsługiwane są wentylatory zarówno z przyłączem trzypinowym, jak i czteropinowym.
Możesz dokładnie przestudiować, jak zorganizowany jest BIOS MSI B760 Gaming Plus WiFi i jakie oferuje ustawienia, korzystając z galerii zrzutów ekranu.
MSI_SnapShot_04.png MSI_SnapShot_05.png MSI_SnapShot_06.png MSI_SnapShot_07.png MSI_SnapShot_08.png MSI_SnapShot_09.png MSI_SnapShot_10.png MSI_SnapShot_11.png MSI_SnapShot_12.png MSI_SnapShot_13.png MSI_SnapShot_14.png MSI_SnapShot_15.png MSI_SnapShot_16.png MSI_SnapShot_17.png MSI_SnapShot_18.png MSI_SnapShot_19.png MSI_SnapShot_20.png MSI_SnapShot_21.png MSI_SnapShot_22.png MSI_SnapShot_23.png MSI_SnapShot_24.png MSI_SnapShot_25.png MSI_SnapShot_26.png MSI_SnapShot_27.png MSI_SnapShot_28.png MSI_SnapShot_29.png MSI_SnapShot_30.png MSI_SnapShot_31.png MSI_SnapShot_32.png MSI_SnapShot_33.png MSI_SnapShot_34.png MSI_SnapShot_35.png MSI_SnapShot_36.png MSI_SnapShot_37.png MSI_SnapShot_38.png MSI_SnapShot_39.png MSI_SnapShot_40.png MSI_SnapShot_41.png MSI_SnapShot_42.png MSI_SnapShot_43.png MSI_SnapShot_44.png MSI_SnapShot_45.png MSI_SnapShot_46.png MSI_SnapShot_47.png MSI_SnapShot_48.png MSI_SnapShot_49.png MSI_SnapShot_50.png MSI_SnapShot_51.png MSI_SnapShot_52.png MSI_SnapShot_53.png MSI_SnapShot_54.png MSI_SnapShot_55.png MSI_SnapShot_56.png MSI_SnapShot_57.png MSI_SnapShot_58.png MSI_SnapShot_59.png Смотреть всеизображения (57)
⇡#Testowanie
Głównym pytaniem, które pojawia się w przypadku płyt MSI B760 Gaming Plus WiFi, jest to, które procesory są dla nich „odpowiednie”, a których „za dużo”. Układ zasilania tej płyty głównej wygląda całkiem nieźle, jednak wciąż odbiega znacznie od układów stosowanych na drogich płytach. Dlatego postanowiliśmy sprawdzić wszystko w praktyce. Procedura tego testu jest prosta – płyta powinna wytrzymać pół godziny renderowania w Cinebench R23 bez przegrzania VRM.
Zacznijmy od czegoś prostego. W pierwszym etapie MSI B760 Gaming Plus WiFi został wyposażony w procesor Core i5-14400, który ma sześć rdzeni produktywnych i cztery energooszczędne. Częstotliwości rdzenia tego procesora przy pełnym obciążeniu w Cinebench R23 wynoszą odpowiednio 4,1 i 3,5 GHz, pobór mocy wynosi około 90 W. I taki procesor nie stwarza żadnych trudności dla danej płyty. Za pół godziny jej dieta osiąga temperaturę zaledwie 60 stopni.
Zewnętrzna temperatura grzejników sądząc po termogramie wynosi w tym przypadku około 50 stopni, a tekstolit w okolicach gniazda procesora jest tylko o kilka stopni cieplejszy. Wszystko to mówi jedno – omawiana płyta współpracuje dobrze z słabszym Core i5.
Drugi etap testów jest nieco bardziej skomplikowany – w nim płytę wyposażono w procesor Core i5-14600K. Ten procesor ma sześć produktywnych i osiem wydajnych rdzeni oraz zauważalnie wyższe częstotliwości. Pod obciążeniem osiągają odpowiednio 5,3 i 4 GHz na obu typach rdzeni. A taki procesor do pracy w Cinebench R23 potrzebuje około 210 W prądu. Zapewnienie niezbędnych prądów dla konwertera zasilania WiFi MSI B760 Gaming Plus WiFi w tym przypadku nie staje się już tak łatwym zadaniem. Nagrzewanie się obwodu mocy po pół godzinie obciążenia osiąga 97 stopni, co wygląda na tryb graniczny, choć formalnie tranzystory wchodzące w skład obwodu mocy mają zakres temperatur pracy do 150 stopni.
Radiatory obwodu zasilania osiągają temperaturę 70-75 stopni, tekstolit wokół LGA1700 nagrzewa się do 82 stopni. Ogólnie rzecz biorąc, ten sposób działania tablicy można zwięźle scharakteryzować słowami klasyka: „Wątpliwe, ale OK”. W razie potrzeby płyta jest w stanie współpracować z Core i5-14600K, chociaż prawdopodobnie będziesz musiał pomyśleć o jakimś wzmocnionym przepływie powietrza dla obszaru VRM.
W trzecim etapie na płycie zainstalowano jeszcze mocniejszy procesor – Core i7-14700K. Ma podstawową formułę 8P+12E i przy pełnym obciążeniu wszystkich 28 wątków działa na MSI B760 Gaming Plus WiFi z częstotliwością 5 GHz na rdzeniach P i 4 GHz na rdzeniach E. Pobór procesora w tym przypadku wynosi około 210-220 W, a wszystkie te liczby wskazują, że płyta z Core i7-14700K nie daje sobie już rady i sztucznie ogranicza jego wydajność. Ponieważ na płytach głównych z wyższej półki ten procesor utrzymuje częstotliwość rdzenia P na poziomie 5,2 GHz, a rdzeń E na poziomie 4,3 GHz.
O tym, że Core i7-14700K wypycha MSI B760 Gaming Plus WiFi poza jego możliwości, przekonacie się, patrząc na wykres nagrzewania VRM podczas testu Cinebench R23 – temperatura szybko przekracza granicę 100 stopni.
Obraz termiczny strefy VRM pokazuje nagrzewanie się radiatorów do 80 stopni, a płytki wokół gniazda procesora powyżej 90 stopni. Zdecydowanie nie zaleca się pracy płyty w tym trybie – przy takim nagrzewaniu może ona szybko ulec awarii z powodu degradacji lub uszkodzenia obwodu zasilania. Innymi słowy, Core i5-14600K dla MSI B760 Gaming Plus WiFi to rozsądne maksimum.
MSI B760 Gaming Plus WiFi nakłada również pewne ograniczenia na szybkość pamięci. Jego specyfikacje, a także lista kompatybilności wskazują maksymalną częstotliwość modułów DDR5 przy 6800 MHz. I to odpowiada temu, co ta tablica potrafi w rzeczywistości. Przy pamięci o wyższej częstotliwości uruchamia się i ładuje system operacyjny, ale nie jest już możliwe osiągnięcie pełnej stabilności. Dlatego nie ma sensu brać wyspecjalizowanych modułów do podkręcania DDR5-7200/7600 dla B760 Gaming Plus WiFi – i tak nie będą działać z pełną wydajnością. Ale pamięć klasy DDR5-6000/6400 jest bez dwóch zdań odpowiednia dla tej płyty i można ją podkręcać o jeden lub dwa kroki.
Tym samym w testach MSI B760 Gaming Plus WiFi okazała się typową, niedrogą płytą średniej półki i należy na niej zbudować system, wybierając sprzęt ze średniej półki. Nie będzie w stanie strawić sztandarowych podzespołów. A to swoją drogą wyraźnie pokazuje, jak drogie płyty główne różnią się od tanich. Nie chodzi tu tylko o ilość portów i bogactwo ustawień w BIOS-ie, ale także o kompatybilność z zaawansowanym sprzętem.
⇡#Wnioski
MSI B760 Gaming Plus WiFi jest dostępny w przedziale cenowym, w którym nie oczekujesz zbyt wiele. Ale choć jest to bardzo przystępna cenowo płyta dla procesorów LGA1700, co dziwne, nie wygląda na „biednego krewnego”. Posiada na przykład funkcje typowe dla rozwiązań wyższego poziomu, takie jak obsługa sieci przewodowej 2,5 Gbps i bezprzewodowego Wi-Fi 6E. „Nieoczekiwane” zalety karty B760 Gaming Plus WiFi obejmują pełnowymiarową obudowę, pięć gniazd PCIe x16 oraz wysokiej jakości radiatory w obwodzie zasilania procesora i pierwszym gnieździe M.2. A także – obsługa siedmiu wentylatorów, przemyślany design i schludny wygląd.
Wszystko to sprawia, że płyta główna MSI B760 Gaming Plus WiFi jest idealna do budowy różnorodnych nowoczesnych komputerów do gier średniej klasy, które zwykle określa się dodatkiem „w przystępnej cenie”. Tak naprawdę jest to jedna z najtańszych płyt ATX dla procesorów LGA1700 z obsługą Wi-Fi i to jest jedna z jej głównych zalet. Dlatego fakt, że zdobyła ona miejsce wśród najpopularniejszych płyt głównych LGA1700 w sprzedaży detalicznej, wcale nie jest zaskakujący.
Nie można jednak powiedzieć, że B760 Gaming Plus WiFi uniknął kompromisów. Testy wykazały, że może mieć trudności ze współpracą z procesorami o dużej wydajności, pobierającymi więcej niż 200 W. Przedstawiciele serii Core i3 oraz Core i5 są dla niej rozsądnym wyborem, a stosowanie w tej płycie procesorów generacji Alder Lake i Raptor Lake z ośmioma mocnymi rdzeniami nie jest zalecane. Ponadto nie jest zbyt mocny w podkręcaniu pamięci, ograniczając się do obsługi DDR5-6800. Innymi słowy, nie należy zakładać, że MSI udało się stworzyć tanią płytę główną bez słabych punktów.
Ale takie wady mogą pojawić się tylko wtedy, gdy poziom płyty głównej i innych komponentów nie pasuje, co zdarza się dość rzadko. Dlatego w większości przypadków prawdziwi użytkownicy B760 Gaming Plus WiFi po prostu nie zauważą wymienionych niedociągnięć, a recenzowana płyta MSI okaże się w ich rękach rozwiązaniem absolutnie stabilnym, przewidywalnym i wygodnym.
⇣ Spis treści Dane techniczne i zakres dostawy Projekt i funkcje System testowy BIOS Testowanie Wnioski Komentarz ( ) Wieczorne 3DNews W każdy dzień powszedni wysyłamy podsumowanie wiadomości bez żadnych bzdur i reklam. Dwie minuty na przeczytanie – i jesteś świadomy głównych wydarzeń. Powiązane materiały Recenzja 7 płyt głównych AMD B550 poniżej 10 000 rubli: czy w tym segmencie cenowym są jakieś przyzwoite urządzenia? Recenzja płyty głównej MSI MAG X670E Tomahawk WiFi: rozsądne oszczędności Recenzja i test płyty głównej MSI Z790 Project Zero: powiedz nie kablom Recenzja i test płyty głównej ASUS ProArt Z790-Creator WiFi Recenzja płyty głównej MSI MAG Z790 TOMAHAWK MAX WIFI: działa bez przerw zapłonu Zapisywanie poprawnie: recenzja 8 najtańszych płyt głównych Intel B660
